رفتار موردنظر در تئوری رفتار برنامه ریزی شده توسط اصطلاحات ذیل معین میشوند:
- هدف[۹۰]، عمل[۹۱]، زمینه[۹۲] و زمان[۹۳].
رفتار شامل عملکرد قابل مشاهده و بررسی میباشد. رفتار ترکیبی از آگاهیها و گرایشها با سایر عوامل و به نسبتهای متفاوت میباشد. رفتار از عوامل اتفاقی، امکانات عملی، مسائل جاری و بسیاری از عوامل دیگر متأثر است و از آنجا که ماهیت آن پیچیده است، ممکن است در جهت مخالف با آگاهیها نیز صورت بگیرد. بر خلاف گرایشها و آگاهیها، بررسی در رفتار کم و بیش سادهتر است، چرا که اعمال ضابطههای عینی در آن عملی است. رفتار عمل مشاهده شده به وسیله فرد میباشد (باقیانی مقدم و همکاران، ۱۳۸۴). نمودار ۳-۱ مدل کلی تئوری مذکور را نشان میدهد.
نگرش نسبت به رفتار
باورهای رفتاری
عوامل زمینهای
عوامل فردی
عوامل اجتماعی
اطلاعات
هنجار ذهنی
باورهای هنجاری
رفتار
قصد
کنترل رفتاری درک شده
باورهای کنترلی
کنترل واقعی
مهارت ها/ تواناییها
عوامل محیطی
نمودار ۳-۱: مدل کلی تئوری رفتار برنامه ریزی شده (منبع: فیشباین و آیزن (۲۰۱۰))
۳-۲- چارچوب نظری
تحولات باروری، بدون تردید، تحت تأثیر عوامل متعددی صورت میگیرد که در ارتباط با هم هستند. با این حال، امکان تعیین سهم هر یک از عوامل در گذار باروری، فهم تأثیرات علی یا محدود کردن عوامل در یک طرح طبقه بندی نظام یافته وجود ندارد (حسینی و مهریار، ۱۳۸۵).
همانطور که قبلاً بیان کردیم، بر طبق یافتههای مطالعات پیشین، تغییر در ایدهآلها، ترجیحات و نیات باروری، تأثیر بسزایی بر رفتارهای باروری دارد و یکی از تعیین کننده های مهم کاهش باروری است که در شرایط کنونی، کشور ما در حال تجربه کردن آن میباشد. به عبارتی، تغییر ایدهآلهای باروری به عنوان مقدمهای برای تغییر رفتار باروری شناخته شده است (آیزن و فیشباین، ۱۹۸۰؛ راندفوس و همکاران، ۱۹۸۸؛ شون و همکاران، ۱۹۷۷). بر این اساس، مطالعه حاضر به دنبال شناسایی عوامل مؤثر بر تعداد ایدهآل فرزند برآمده است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
یکی از بهترین تئوریها درباره پیشگویی کننده های رفتار، تئوری رفتار برنامه ریزی شده میباشد، در ایـن نظریـه، قصـد، عامـل مستقیم مؤثر بر رفتار فـرض شـده اسـت، لـیکن خـود قصـد مبتنـی بـر نگـرش و هنجارهـای اجتماعی و کنترل رفتاری درک شده است. بنابراین، مدل تئوری رفتار برنامه ریزی شده به عنوان مدل مفهومی و نظری تحقیق حاضر در نظر گرفته شده است.
۳-۴- مدل مفهومی و تجربی تحقیق
مدل منعکس کننده واقعیت است و جنبه های معینی از دنیای واقعی را که با مسأله تحت بررسی ارتباط دارند مجسم میسازد. روابط عمده را در میان جنبه های مزبور روشن می کند و سرانجام امکان آزمایش تجربی تئوری را با توجه به ماهیت این روابط فراهم می کند. بعد از آزمایش مدل، درک بهتری از بعضی از قسمت های دنیای واقعی حاصل می شود (ایران نژاد، ۱۳۷۷).
جهت دستیابی به هدف اصلی این پژوهش (بررسی ایدهآلهای باروری در بین زنان ۴۹-۱۵ ساله) و همچنین پاسخگویی به اهداف فرعی و فرضیه ها، مدل مفهومی و تجربی تحقیق از مدل رفتار برنامه ریزی شده آیزن اقتباس شده است.
عوامل زمینهای عوامل جمعیتی عوامل اقتصادی عوامل اجتماعی- فرهنگی |
نگرش نسبت به فرزند
باروری ایدهآل
هنجار ذهنی تعداد مطلوب فرزند
کنترل درک شده بر روی داشتن فرزند
نمودار ۳-۲: مدل مفهومی تحقیق (منبع: برگرفته از کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده برای تصمیمات باروری، آیزن و
کلوباس[۹۴]: ۲۰۱۳، ۲۰۶)
عوامل اقتصادی عوامل اجتماعی- فرهنگی عوامل جمعیتی |